براساس آنچه محمدمرتضیقاسم شربیانی اعلام کرد، از این پس استانهای تهران در گردشگری سلامت درمان سل و بیماریهای ریوی، خراسان رضوی در درمان بیماریهای چشم، پوست و زیبایی و جراحی قلب و ارتوپدی و استان فارس بهمنظور انجام پیوند کبد، کلیه و مغز استخوان قطب گردشگری سلامت محسوب میشوند.
در این طرح از استان یزد نیز بهعنوان قطب درمان ناباروری و از قم بهعنوان محلی که میتوان از آفتاب و کویر آن برای درمان برخی امراض استفاده کرد، یاد شده است. همدان، ایلام و زنجان نیز بهعنوان مراکزی برای طب سنتی و گیاهی درنظر گرفته شدهاند.
موضوع گردشگری سلامت اگرچه از پیشتر نیز در حوزه گردشگری ایران مطرح شده بود ولی پیشنویس آن زمانی به اتمام رسیده است که معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، توجه جدی مدیران جدید آن سازمان را به اولویتبخشی در 2مقوله گردشگری سلامت و گردشگری مذهبی اعلام کرد.
گردشگری سلامت البته یکی از شیوههای گردشگری رو به رشد در جهان نیز شناخته میشود که با اهداف تندرستی، درمان و پزشکی انجام میشود.
گردشگری سلامت در ایران حتی به مرحله اجرا نیز نرسیده است و اکنون فقط بهصورت یک پیشنویس تهیه شده تا در آینده ابلاغ شود. تردیدی نیست که ایران به لحاظ برخورداری از پزشکان شناخته شده در جهان در ردیف کشورهای موفق است و حتی چشمههای طبیعی و آفتاب داغ کویر نیز موهبتی است که در اختیار این سرزمین قرار دارد.
سخن گفتن از گردشگری سلامت نیازمند چه زیرساختهایی است؟ آیا اینکه مهاجران عراقی از امکانات کلینیکهای جراحی چشم در تهران استفاده کنند یا اینکه برخی بیماران کشورهای حاشیه خلیجفارس برای درمان بیماریشان به بیمارستان میلاد تهران مراجعه کنند به معنای داشتن گردشگر سلامت است؟ پاسخ به این سؤالات در چنین شرایطی که موضوع گردشگری سلامت در کشور هنوز یک طرح روی کاغذ مانده و در انتظار تصویب است نه تنها دشوار که مستلزم طرح حاشیههای بسیار است.
دکتر شمس اردکانی، مشاور وزیر بهداشت در امور گردشگری سلامت میگوید: وزارت بهداشت ارائهدهنده صرف گردشگری سلامت نخواهد بود و این کار به همکاریهای بین بخشی ازجمله همکاری بخش خصوصی، سازمان میراث فرهنگی و وزارت خارجه نیاز دارد. به گفته وی، آن چیزی که در یک کشور در اختیار گردشگر سلامت قرار میگیرد، بدون شک مازاد ظرفیتهایی است که در سیستم پزشکی ما نیز در زمان حاضر وجود دارد و از آن استفاده میشود.
به گفته شمس اردکانی، مشکل دریافت ویزا برای بیماران خارجی همچنان پابرجاست و در این مسیر برخی بیماران خارجی ممکن است به دام دلالان بیفتند و باید مشکل ویزای درمانی بیماران خارجی نیز حل شود.
رئیس اداره طرحهای گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، بازارهای هدف گردشگری سلامت در ایران را در درجه نخست کشورهای عراق و افغانستان و پس از آن کشورهای حاشیه خلیجفارس و آسیای میانه و بعد ایرانیهای مقیم خارج از کشور معرفی میکند و از بخش خصوصی میخواهد که در این بازار سرمایهگذاری کنند.
برنامه چهارم توسعه تاکید دارد که 30درصد نیازهای درمانی بهداشتی باید از طریق صادرات کالا و خدمات مرتبط با پزشکی و گردشگری سلامت ایجاد شود و این درحالی است که به گفته کارشناسان و حتی مسئولان دولتی مشکلات زیادی در مسیر پیشبرد گردشگری سلامت وجود دارد.
هوشنگ غفارپور، کارشناس گردشگری با اشاره به بیمارانی که از سالها پیش بهمنظور درمان از کشورهای همسایه و حتی حاشیه خلیجفارس به ایران میآمدند، به همشهری گفت: گردشگری سلامت دارای مکانیسمهای مخصوص بهخود است. غفارپور گفت: موضوع درمان در ایران نسبت به کشورهای بلوک شرق گران است و در برخی موارد با اروپای غربی برابری میکند.
این فعال گردشگری با اشاره به اینکه هماکنون نیز درخواستها برای سفر بهمنظور درمان در ایران، بدون راه افتادن گردشگری سلامت وجود دارد، به همشهری گفت:بهتر است نگاه به گردشگری سلامت صنعتی باشد تا ایران نیز در این حوزه قادر به داشتن گردشگری پایدار شود.
غفارپور گردشگری سلامت را حوزهای گسترده خواند و افزود: بلاروس، اوکراین، لهستان و مجارستان 20 سال است که در حوزه گردشگری سلامت فعالیت میکنند و دارای مجموعههای مختص گردشگری سلامت هستند که بیشتر آنها در حاشیه دریاها احداث شدهاند. وی تاکید کرد: متأسفانه امکانات گردشگری سلامت در ایران خوب تدوین نشده و بهرغم وجود دانش خوب پزشکی در کشور، هنوز نقطهای را برای گردشگری سلامت طراحی نکردهایم.
غفارپور افزود: دانش پزشکی وجود دارد ولی مهمتر از آن در بحث گردشگری سلامت، معرفی این دانش به جهان بازاریابی و جذب بیمار به کشور و نگهداری او با امکانات خوب است. وی تاکید کرد: گردشگری از روز نخست در ایران صنعتی نبوده و در این حوزه همچنان نگاه سنتی حاکم است و هرکس برای خود هر کاری را که فکر کند خوب است، انجام میدهد.